Bont en hond

Jassen van zeehondenbont, poolvosstaarten en kleden van rendierhuid: ik ben niet in een dure foute winkel maar in een souvenirszaak in Kusaamo, Fins Lapland. Naast de gebruikelijke koelkastmagneten, knuffels en ansichtkaarten verkopen ze hier dus hele andere dingen:

Staarten van poolvos, €12,90

Een jas van zeehondenbont hangt naast de messenuitzet.

 Rendierhuid, €119 per stuk

Gelukkig ook traditionele elandenknuffels voor de toerist die niet zo van het bont is.

In Finland doen ze niet moeilijk over tweedehands jassen en sjaaltjes gemaakt van eerstehands dieren. Ik ben anti-bont, dus het was wel even slikken toen ik in dit gebied rondom de poolcirkel rondreisde. Hier is een jas met bontkraagje wel het minste waarmee je rondloopt. Behalve ik, dan.
Ik verbaas me en verwonder me. Want dat doe je als je op reis bent. Je komt in culturen die er nu eenmaal andere maatstaven, gewoontes en levensstijlen op na houden. En in Fins Lapland is bont heel normaal. Punt. Deal with it.  

Mijn verwondering werd die reis alleen maar groter. Ik ontmoette namelijk de Wolfman, 'Susi'. De Wolfman hult zich dag in dag uit van top tot teen in bont en leer:

Susi, de Wolfman

Toch is Susi een enorme dierenliefhebber. Hij is eigenaar van een husky-'farm' in Kuusamo van waaruit hij huskysafari's organiseert. De voormalig elektricien kwam in 1998 met één hond naar Kuusamo. Een jaar later startte hij met acht honden de huskyfarm, nu wonen er meer dan tweehonderd. Je begrijpt meteen waarom hij in the middle of nowhere zit, want het geblaf van tweehonderd honden.... daar doe je niemand een plezier mee.

Susi (Fins voor wolf) kent alle honden bij naam en karakter. Zo kan hij perfecte teams samenstellen: huskytochten kunnen alleen goed verlopen als de honden die de slee trekken een goed en uitgebalanceerd setje van zes vormen. Zijn husky's wonen hun hele leven op de farm. Honden die te oud zijn, gaan met pensioen. Ze worden ingezet om de jonkies op te voeden en mogen naast een paar sociale taken van hun rust genieten. Puppy's gaan vanaf hun eerste verjaardag mee op husky-safari.

Is dat dan geen dierenmishandeling, die honden voor een slee met toeristen? Dat vroeg ik me natuurlijk ook af. Volgens Susi trekken husky's al tienduizend jaar sleeën voort. De Sami, het oorspronkelijke volk van Lapland, werkt al eeuwen met deze honden. Ze zijn het gewend en ze willen graag, het zit in hun karakter, aldus de Wolfman. En dat blijkt als we eenmaal bij de slee zijn die ons door het winterse Finse landschap gaat voorttrekken. Maar niet voordat we alle veiligheidsinstructies hebben aangehoord. En die komen erop neer: de veiligheid van de honden staat op 1, de veiligheid van de mensen die op de slee zitten op 2. De slee staat klaar, de honden blaffen de longen uit hun lijf. Maar zodra ze mogen rennen, is het stil en het enige wat je hoort is het gekraak van de sneeuw onder de slee.

Moeilijk is het niet, huskysleerijden, wel zweten geblazen, af en toe. Een gaat in de slee zitten (op een kleedje van rendierenbont en onder een dekentje, want het is berekoud als je stilzit), de ander staat achterop en 'stuurt'. Hoewel sturen, het is hard werken achterop. Je vormt namelijk samen met de honden een team, zoals Susi het mooi verwoordt. En dat betekent: meerennen als het parcours omhoog gaat en remmen als je naar beneden roetsjt. Anders kan de slee de honden gaan inhalen, met alle gevolgen van dien. Dat rennen achter zo'n slee is nog wel een dingetje: soms gaat het honderden meters langzaam omhoog en jij loopt in een soort astronautenpak je de longen uit het lijf. De opluchting is groot als de top van de helling bereikt is, maar uitrusten is er niet bij: nu moet je weer met je volle gewicht op de rem staan. Gelukkig zijn er ook genoeg stukken waar het parcours vlak is en waar je om je heen kunt kijken en genieten van het mooie landschap:

Af en toe wordt er gepauzeerd. Niet voor de mensen, maar voor de honden. Dit gaan dan lekker in de sneeuw liggen rollen en puffen even uit. En o ja: de mensen mogen wisselen van taak.

Zo'n huskytocht ziet er vanaf hondenkonthoogte zo* uit: 

*voor het filmpje heb je Flash nodig, helaas ondersteunt Apple dit programma niet. Filmpje is nota ben met een iPhone gemaakt...

Weer terug bij de rendierfarm, mogen de honden verder van een vrije dag genieten. Morgen mogen ze weer. Susi leidt je nog wel even tactisch langs de puppies, die natuurlijk geaaid en geknuffeld mogen worden:

Om je vervolgens naar zijn souvenirshop te begeleiden.

Hier hangt een lijst waarop je kunt aangeven waar je woont. Je bent niet de eerste.... Deze winter alleen al zijn er mensen uit meer dan zeventig landen langs geweest.

Als je je herkomst genoteerd hebt, laat Susi je zien wat er zoals te koop is. Ook aan merchandise geen gebrek. Want Susi mag er dan wel rondlopen als een wilde, aan commercieel inzicht ontbreekt het zeker niet. Bont en hond, het gaat prima samen hier in Lapland. 

Ik schreef ook een artikel over mijn reis door Fins Lapland. Het verscheen 18 oktober 2016 in de bijlage Reis! van de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden. Je kunt de bijlage hier lezen. Het Laplandverhaal staat op pagina's 14-15. 
Met dank aan Henk van der Kooi van BBI Travel uit Eelde! 

Susi en zijn husky's:

Erä Susi (‘wilde wolven’) 

Locatie: Ruka/Kuusamo, Lapland, Finland

www.erasusi.com